Alle wanten zijn gelijk, maar sommige wanten zijn meer gelijk dan anderen. Het is een publiek geheim in de kaatssport, dat niet alle kaatswanten van exact dezelfde kwaliteit zijn. De discussie daarover bereikt nu een nieuw hoogtepunt.
Daarvoor is een aantal oorzaken. Kaatser Taeke Triemstra assisteert zijn vader Reinder twee dagen per week bij de productie van kaatswanten. Het is dus niet ondenkbaar, dat hij ook bezig is met het materiaal van zijn directe concurrenten. Daarnaast experimenteert de KNKB nu met een nieuw type kaatswant, gemaakt van kunststof. En last but not least… Topkaatser Tjisse Steenstra spreekt zich in dagblad Trouw stevig uit over de kwestie.
Omertà
Vader en zoon Triemstra maken op dit moment dus voor álle kaatsers in de hoofdklasse de wanten. Inclusief de rivalen. Een dubbelrol dus eigenlijk. Beide makers hebben sportieve belangen. Trouw trekt een vergelijking met wielrennen: alsof Adrie en Mathieu van der Poel de fiets van Wout van Aert in elkaar zetten.
Of Steenstra zeker weet dat zijn concurrent Triemstra niet aan zijn handschoen heeft gezeten, wil Trouw weten. Steenstra: “Dat kan ik niet uitsluiten. Ik heb ook jaren met Taeke in een team gekaatst. Die handschoen was anders dan deze, die was harder en beter.” Daarmee suggereert Steenstra, die de laatste drie jaren de PC won, dat hij nu als concurrent van Taeke Triemstra met een minder goede want moet kaatsen.
In Trouw spreekt Steenstra van een “omertà”. Dat is een Italiaans begrip. Het is de geheimhoudingsplicht in de erecode van de Italiaanse georganiseerde misdaad, zoals de Siciliaanse maffia. Deze geldt voor de maffialeden zelf, maar ze wordt veelal ook verwacht van buitenstaanders en potentiële getuigen van maffiamisdrijven. Ofwel… Iedereen die iets weet, insiders en buitenstaanders, zwijgt. In dit specifieke geval… Kaatsers, journalisten, publiek. Iedereen. “Wij als kaatsers kunnen de handschoen bij niemand anders halen dan bij Triemstra,” zegt Steenstra. “We hebben geen keus. Daarom houdt iedereen zich stil.”
Taeke Triemstra
Trouw wil ook van Taeke Triemstra weten hoe hij over de situatie denkt. Van belangenverstrengeling wil de kaatser niets weten. “Ik heb wel eens tegen een tegenstander gezegd: trek jij die van mij aan en ik die van jou.” En terwijl hij zijn want aan de journalist van Trouw toont, loopt een andere kaatser voorbij: “Laat je dat illegale ding nou zien?” Triemstra: “Mijn vader kan het niet maken een betere want voor mij te maken. Elk exemplaar moet langs een commissie voor een keuring. Dat risico kan hij niet lopen.”
Daar heeft Triemstra een punt, maar controle bestaat zelden uit meer dan het wegen van de want, die maximaal 200 gram zwaar mag zijn. De slagkracht en de in de want gebruikte materialen worden niet gecontroleerd.
De KNKB
Coos Veltman, voorzitter van de KNKB, probeert in de krant de vrede te bewaren. “Als bond staan wij voor een eerlijke sport. Vals spelen willen wij met een nieuwe handschoen minimaliseren.” Hoofdbestuurslid Bouwe Stiemsma zei eerder iets soortgelijks tijdens een demonstratie met de nieuwe kaatswant op it Sjûkelân: “We willen een gelijk speelveld creëren.” Dat is er nu dus blijkbaar niet, maar het is voor het eerst dat het luidop geventileerd wordt door bestuurders en kaatsers.
“De nieuwe want heeft alleen maar voordelen”
De want van kunststof waarmee nu wordt geëxperimenteerd door oud-topkaatser Cornelis Terpstra. De want bestaat uit een laag, er zit geen lijm of leer in dat de want meer (of juist minder) slagkracht kan geven. Tjisse Steenstra trainde al met de nieuwe want en was tevreden. Hij weet welke want hij zou nemen: “De want van Cornelis heeft alleen maar voordelen. Elke handschoen is dan exact gelijk waardoor niemand vals kan spelen.” Triemstra zegt de situatie ‘vervelend’ te vinden. “Hij doet de productie met 3D-printers. Daar moeten wij niks van hebben, van dat soort taferelen. Liever heb ik dat er een traditionele, Friese wantenmaker bij komt.” De mogelijkheid bestaat dat hij met zijn broers op termijn het werk van zijn vader overneemt. Overigens blijkt hieruit dat niet iedereen met een mening precies weet hoe Terpstra de nieuwe want maakt, want de productie gebeurt niet met 3D-printers.
Gefaseerde invoering
Inmiddels hebben enkele jeugdspelers geoefend met de nieuwe wanten. Terpstra zegt dat ze dat naar tevredenheid hebben gedaan. Triemstra zegt het tegenovergestelde: “Vergelijk het maar met Crocs. Je kan er op lopen, maar het is geen schoen van Adidas of Nike.”
Tjisse Steenstra sprak dat eerder al tegen: “Der is prima mei te keatsen. It freget net ynienen om in oare slachtechnyk. Der sit in kûm yn en as je de bal goed reitsje, giet er boppe. Sa net, dan fljocht er in oare kant út. Mar dat is no ek sa.” Het belangrijkste verschil is iets anders. De nieuwe want is meetbaar en controleerbaar en dat is precies wat de kaatsbond nastreeft.
Ondanks alle kritiek en discussie werkt de KNKB aan een gefaseerde invoering, te beginnen in de pupillencategorie in het seizoen 2026.
(Trouw / kaatsnieuws.com)
(foto’s: Henk Bootsma / kaatsnieuws.com)
